Digitale toegankelijkheid onder de ziekenhuizen 2023

Doelstelling

Bij dit onderzoek streven we ernaar de algehele toegankelijkheid van Nederlandse websites te verbeteren. Onze intentie is om een positieve verandering teweeg te brengen, waarbij we samenwerken met de ziekenhuizen om hun digitale platformen inclusiever te maken. We begrijpen dat het voldoen aan toegankelijkheidseisen complex kan zijn, en daarom zijn we er om te ondersteunen, begeleiden en suggesties te bieden voor verbetering. Het is onze overtuiging dat iedereen, ongeacht hun beperkingen, recht heeft op een gelijke toegang tot informatie en diensten.

Samen werken we aan een betere toekomst, waarin digitale inclusiviteit de norm wordt en niemand buitengesloten wordt.

Wetgeving Digitale toegankelijkheid ANNO 2023

Digitale toegankelijkheid betekent dat het internet voor iedereen toegankelijk moet zijn, inclusief ouderen en mensen met een functiebeperking. Sinds 1 juli 2018 zijn overheidsinstanties zelfs verplicht om te voldoen aan specifieke eisen (bron). Dit zijn de WCAG richtlijnen. Alhoewel er formeel (nog) geen verplichting geldt voor ziekenhuizen om nu aan deze wetgeving te voldoen, is het natuurlijk wel enorm belangrijk dat gebruikers de website vrij kunnen gebruiken. Met de komst van de European accessibility act gaat de wetgeving veranderen.

European accessibility act

European accessibility act 2025: dit is een wetgeving van de Europese Unie die tot doel heeft de digitale toegankelijkheid te verbeteren. Het richt zich op het waarborgen van gelijke toegang tot producten en diensten voor mensen met een handicap. De wet stelt specifieke toegankelijkheidsnormen voor websites, mobiele applicaties en andere digitale communicatiemiddelen, en stimuleert ook toegankelijkheid maatregelen in andere sectoren.

Het is van groot belang om deze verplichtingen serieus te nemen, omdat een ontoegankelijke website een aanzienlijk aantal mensen uitsluit. Onderstaande afbeelding illustreert hoeveel mensen moeite hebben om een ontoegankelijke website te begrijpen.

Bron: accessibility.nl

Resultaten (Actueel) onderzoek toegankelijkheid 2023

Ons onderzoek is gebaseerd op een test die plaatsvond van 8 t/m 12 mei, waarbij we de homepagina’s van alle 73 Nederlandse ziekenhuizen hebben beoordeeld. Uit onze bevindingen blijkt dat er slechts een paar ziekenhuizen zijn die voldoen aan de huidige richtlijnen (WCAG 2.1 A&AA). De 6 voorlopers zijn de volgende ziekenhuizen:

• BovenIJ Ziekenhuis
• Haaglanden Medisch Centrum
• Maasziekenhuis Pantein
• Universitair Medisch Centrum Groningen
• VieCuri Medisch Centrum
• ZorgSaam Ziekenhuis

Dit houdt in dat 95% van de ziekenhuizen niet toegankelijk is. In ons onderzoek van 2018 waren ook 95% van de ziekenhuizen niet toegankelijk. Dit betekent dat er geen verbetering is opgetreden. 

Wat zijn de meest voorkomende verbeterpunten?

Foutieve content

Een van de meest voorkomende problemen is het ontbreken van alternatieve tekst bij afbeeldingen. Dit is een tekortkoming die eenvoudig kan worden verholpen en meestal te maken heeft met het beheer van de website-inhoud. Bovendien bevatten veel websites links zonder tekst, waardoor ze niet kunnen worden voorgelezen door mensen met een screenreader. We zien ook vaak formuliervelden zonder labels, wat een probleem vormt voor mensen die afhankelijk zijn van een screenreader.

Kleurencontrast

Een groot aantal websites heeft elementen zoals knoppen, menu’s, tekstblokken en links met te weinig contrast. Dit zorgt ervoor dat bijvoorbeeld grijze tekst op een witte achtergrond moeilijk leesbaar is voor mensen met een visuele beperking. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je website voldoende contrast heeft (de verhouding tussen tekst en achtergrond moet minimaal 1:4,5 zijn). Helaas zijn er enkele kleuren die van nature een slecht contrast vormen.

Zorg dat herhalende onderdelen overgeslagen kunnen worden

Een van de WCAG 2.1 A succescriteria is zorgen dat herhalende onderdelen overgeslagen kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan het navigatiemenu of advertenties. Door het aanbieden van skip-links stel je bezoekers in staat overbodige blokken over te slaan en sneller bij de inhoud te komen. Dit is helaas bij veel ziekenhuizen nog niet het geval.

Pas de programmeertaal die je gebruikt op de juiste wijze toe

Een van de WCAG 2.1 A succescriteria is zorgen dat de programmeertaal op de juiste wijze wordt toegepast. Door programmeertaal op de juiste wijze te gebruiken kunnen jouw webpagina’s goed gelezen worden door hulptechnologie en browsers. Helaas zagen we bij veel ziekenhuizen nog veel W3C fouten. Sommige fouten zorgen ervoor dat pagina’s niet goed opgelezen kunnen worden.

Onderzoeksmethode

Het onderzoek vond plaats tussen 8 en 12 mei 2023 en richtte zich specifiek op de homepagina’s van ziekenhuis websites. Het betrof een steekproef, waarbij alleen algemene gezondheidszorg ziekenhuizen met een klinische afdeling werden opgenomen, dus geen psychiatrische ziekenhuizen, dagziekenhuizen of vestigingen met alleen poliklinieken. Het onderzoek omvat zowel kwantitatieve als kwalitatieve aspecten. Voor de kwantitatieve test van de 73 homepagina’s hebben we gebruikgemaakt van de W3C-tool en een specifieke toegankelijkheidssoftware genaamd Wave. Vervolgens werden de kwantitatieve resultaten geanalyseerd en geïnterpreteerd door meerdere teamleden die gespecialiseerd zijn in digitale toegankelijkheid. Dit vormde het kwalitatieve gedeelte van het onderzoek.

Het onderzoek is geen volledige inspectie op het gebied van digitale toegankelijkheid. Voor uitgebreide inspecties bestaan in Nederland gespecialiseerde instituten als Technobility en Stichting Accessibility.

Conclusie

Hoewel sommige ziekenhuizen goede vooruitgang boeken, zijn de meeste websites nog niet volledig toegankelijk. Belangrijke problemen die we hebben geïdentificeerd zijn onder andere het ontbreken van alternatieve tekst bij afbeeldingen, links zonder tekst en formuliervelden zonder labels. Het is van groot belang dat ziekenhuizen zich bewust zijn van deze uitdagingen voor mensen en stappen ondernemen om hun websites inclusiever te maken.

Laten we streven naar een toekomst waarin digitale inclusie de norm is, en waar niemand wordt buitengesloten vanwege beperkingen. Samen kunnen we een betere toegankelijkheid realiseren en een positieve impact hebben op het leven van vele mensen.

Het volledige onderzoeksrapport is op te vragen door een mailtje te sturen naar ahoy@stuurlui.nl. Dit omvat een foutrapport, concrete verbeterpunten en een handleiding hoe de meest voorkomende verbeterpunten geïmplementeerd kunnen worden.